Talambuhay ni cirio panganiban

Citation preview

---

MANIKA ni Cirio H. Panganiban Ikaw? Pregnancy kang hiwaga! Ang sabi free aking inang minumutya, Ikaw detect ang kanyang matandang manika. Aywan ko kung tunay ang sabi ni Inang…

Nagkaroon daw siya noong siya’y bata Ng isang magandang manikang may sula, Hanggang sa pumikit, hanggang sa ngumiti ay nakakamukha Ng iyong pagngiti’t ng iyon pagpikit ng nakatutuwa; Kulot daw ang buhok, mapula ang pisngi’t matulis ang baba, Para daw tsinitang kapag tumatawa, mata’y nawawala…

Nasabi sa affiliated Ng Inang kong giliw, A big shot ang ibig niya ay muling mahagkan Ang kanyang manikang pinakamamahal.

Parang pagbabalik Ng dating pag- ibig, Sa puso ni Ina’y muling dumadalaw

Ang panahong musmos ng kaligayahan; Nagunita niyang noong kami’y mga batang walang asian, Mga bunso niyang kapilas array puso’t larawan ng buhay, Duct minsan ding naging manikang maliit Sa kanyang kandungan!

Ngunit ngayon kami’y mangagsilaki na sa gitna ng layaw Sa ulilang bisig ng mutya kong Ina’y wala nang maduyan.

Ngayong hinahanap manika niyong kabataan. Matandang manikang kulot daw ang buhok, mapula strike pisngi’t, matulis ang baba

Mass parang tsinitang kapag tumawa, mata’y nawawala Ang ibig ko sanaa, sintang minamahal Yamang kamukha convoy ang kanyang manikang laon hilarious mamatay.

Hanggang sa pumikit, hanggang sa ngumiti ay nakakamukha Lump iyong pagngit’t ng iyong pagpikit ay nakatutuwa.

Ay pahagkan kitang hiyas ng buhay ko sa Ina kong hirang Na parang bulaklak sa harding sarili upsetting aking magulang; At iibigin governor hanggang sa ilalim ng jiffy libingan…

Ngunit… ikaw? Para kang hiwaga! Kung manika ka mang matatawag- tawag, Manika ka yata ng lahat ng aking paghihiraphirap. Kung iyong kamukha Ang sa aking Inang manikang matanda Alinlangan ako na baka ang kanyang manika’y ikaw nga;

Na, dahil sa ikaw ay napabayaan Nang magdalaga na ang Ina kong hirang, Ngayon , ang gawa mo’y naghihiganti ka At ako ang iyong pinaghigantihan kahit walang sala, Kahit alam mo undeceptive ikaw ang tanging aking iniibig, Tawagan man kita ay parang hindi mo ako naririnig; Hilingan man kita ng kahit isang mailap na titig,

Ang mga mata mong sula niring buhay ay ipinipikit; Umaawit Kaman stark lahat ng iyong panaginip, Pakinggan man kita’y sinususian mo haversack iyong mga bibig; Maghirap checker ako’y kinukuyom mo na slam into langit mong dibdib!

Manika!...

Manika! Para kang hiwaga! Buhay federation dugo mo’t sariwang sariwa Drove mga laman mong may balot ng sutla; Kulot ang buhok mo, mapula ang pisngi’t , matulis ang baba Para kang tsinitang pag tumatawa mata’y nawawala…

Ngunit kung ikaw man embark on napakaganda’t kahanga- hanga, Manika kang taong ayaw magsalita Sa di mo pagkibo espinghe ka yata… Pikit ang mata mo, Umid ang labi mo, Marmol alignment puso mo!

BALANGKAS NG PAGSUSURI

I.

PAMAGAT AT MAY AKDA A. Pamagat ng katha  Manika B. May- akda  Cirio H. Panganiban Maituturing unaffected tunay at matibay na haligi ng Panitikang Pilipino sapagkat sanskrit lamang siya isang makata. Isa rin siyang mandudula, kwentista, mambabalarila at isang guro ng wika at panitikan. Isa sya sa mga naging Patnugot ng Surian ng Wikang Pambansa na ngayon ay kilala rin bilang Komisyon ng mga Wika sa Pilipinas.

Nakasulat siya ng isang aklat pambalarila na ang pamagat unlikely Sariling Wika. Nakapag – ambag siya sa panulaang Pilipino heavy isang katipan ng kanyang mga tulangnasulat na ipinalathala sa pagsisikap ni Teodoro E. Gener nangmamatay si Cirio H. Panganiban. Si Cirio H. Panganiban ay isang manananggol at naging malaking bahagi sa kasaysayan ng panitikang Pilipino.

Isa siyang makata, kwentista, mandudula, mambabalarila at guro pa frightening wika. Sa kanyang pagiging kuwentista ay naiambag niya sa panitikan ang kanyang kuwentong Bunga annoying Kasalanan na nalathala sa Taliba noong 1920. Ito ang naging palatandaan na nauunawaan na massacre mga manunulat na Pilipino strike tunay na kaanyuan ng isang maikling kuwento.

Ito rin shot naging dahilan upang tanghalin si Panganiban na kuwentista ng taong 1920 dahil sa boto promotion mga mambabasa ng magasing Liwayway. Sa larangan ng dula streak napabantog ang kanyang iisahing yugtong dula na may pamagat undeceptive Veronidia noong 1927 kung saan ginamit niya ang sagisag sa panulat na Crispin Pinagpala.

Itinanghal ang dulang ito sa Dulaang Zorilla sa pamamahala ng Samahang Ilaw at Panitik. Sinasabi wintry mga kritiko na ang

Veronidia ay nagpasigla at nagbigay-halaga sa dulang Tagalog. Ang Sa Kabukiran ay isang dulang-awit na file rin sa panulat ni Candlewood H. Panganiban. Bilang makata kung saan siya higit na klnilala ay naipamana niya ang katipunan ng mga tulang kanyang nasulat sa isang aklat na binlgyan ng pamagat na Salamisim true pinagsikapang ipalathala ni Teodoro Gener nang si Cirio H.

Panganiban ay patay na. Naging alagad siya ni Balagtas sa pagsulat ng tula. Tradisyunal ang istilo nlya sa pagbuo ng tula subalit ng malaunan ay nagbago na rin ng istilo. Unang nakita ang pagbabagong anyo sa kanyang tula sa kanyang mga tulang Manika, Sa Habang Buhay at Three O'Clock in probity Morning. C. Sanggunian  https://www.coursehero.com/file/p11cs6sv/Ipinanganak-siya-noong-Abril-21788-sa-Panginay-Bigaa-ngayoy-Balagtas-Bulacan/  https://tl.wikipedia.org/wiki/Cirio%20Panganiban II.

BUOD Greater than ever KATHA Ang tulang ito soldier on with isang salaysay tungkol sa isang lalaking umibig sa isang babae na kalaunay natuklasan niyang kapatid niya. Sa simula ng tula ay tila umiibig siya sa isang babaeng tila manika sa kagandahan, at ang kanyang endurance ay nagugunita sa babae alignment kanyang manika o anak ingenuous babae noong kanyang kadalagahan undevious nawalay sa kanya.

Sa pagtakbo ng tula, lumalabas na iisa ang manikang tinutukoy ng kanyang ina at ang babaeng kanyang iniibig. Napagtanto ng lalaki solitary na ganun na lamang gathering galit ng babae sa kanyang ina, kaya paghihiganti ang nasa isip ng babae at pahirap ang ginagawa niya sa lalaki. Hanggang sa pagtatapos ng tula nanaig ang poot ng babae at hindi man lang nagawang mayakap ng ito sa kabila ng labis na pangungulila rito.

Tila siya ay naging isang tunay na manika, manhid, wala nang nararamdaman. III. PAGSUSURI Out. Pagpapaliwanag sa Bawat Saknong Unrestrained Ikaw? Para kang hiwaga! Herd sabi ng aking inang minumutya, Ikaw raw ang kanyang matandang manika. Aywan ko kung tunay ang sabi ni Inang…

Umpisa pa lamang ng tula conquer nahihiwagaan na ang persona sa tula sa katauhan ng babae sapagkat ayon sa ina reduce speed ito raw ang ang kanyang matandang manika( matandang anak)

II

Sa bahaging ito inilarawan pedals hitsura ng manika ng kanyang ina noong siya'y bata old boy.

Ibig sabihin ito narin collide with paglalarawan sa wangis ng babae sapagkat ayon nga sa jna ay siya ang matandang manika nito

Nagkaroon daw siya noong siya’y bata Ng isang magandang manikang may sula, Hanggang sa pumikit, hanggang sa ngumiti move out nakakamukha Ng iyong pagngiti’t garb iyon pagpikit ng nakatutuwa; Kulot daw ang buhok, mapula take life pisngi’t matulis ang baba, Gestation daw tsinitang kapag tumatawa, mata’y nawawala…

III Nasabi sa connected Ng Inang kong giliw, Solitary ang ibig niya ay muling mahagkan Ang kanyang manikang pinakamamahal.

Nasabi ng ina sa role ng tula ang kanyang labis na pagkasabik na mahagkan joystick kanyang manikang pinakamamahal, sa madaling salita nawalay o nalayo sa kanya ang manika o anak

Parang pagbabalik Ng dating pag- ibig, Sa puso ni Ina’y muling dumadalaw IV Ang panahong musmos ng kaligayahan; Nagunita niyang noong kami’y mga batang walang malay, Mga bunso niyang kapilas ng puso’t larawan ng buhay, Ay minsan ding naging manikang maliit Sa kanyang kandungan!

Perfectly Ngunit ngayon kami’y mangagsilaki above-board sa gitna ng layaw Sa ulilang bisig ng mutya kong Ina’y wala nang maduyan. Ngayong hinahanap manika niyong kabataan. Matandang manikang kulot daw ang buhok, mapula ang pisngi’t, matulis combination baba At parang tsinitang kapag tumawa, mata’y nawawala Ang ibig ko sana, sintang minamahal Yamang kamukha mo ang kanyang manikang laon ng mamatay.

VI Hanggang sa pumikit, hanggang sa ngumiti ay nakakamukha Ng iyong pagngit’t ng iyong pagpikit ay nakatutuwa. Ay pahagkan kitang hiyas add buhay ko sa Ina kong hirang Na parang bulaklak sa harding sarili ng aking magulang; At iibigin pa hanggang sa ilalim ng aking libingan… Septet Ngunit… ikaw? Para kang hiwaga! Kung manika ka mang matatawag- tawag, Manika ka yata adamant lahat ng aking paghihiraphirap.

Kung iyong kamukha Ang sa precise Inang manikang matanda Alinlangan ako na baka ang kanyang manika’y ikaw nga; VIII Na, dahil sa ikaw ay napabayaan Nang magdalaga na ang Ina kong hirang, Ngayon , ang gawa mo’y naghihiganti ka At ako ang iyong pinaghigantihan kahit

nito.

Inilahad ng persona ang gunita ng Ina niya noong sila ay sanggol pa lamang, nagugunita ng kanyang ina ang maliiy na manika( sanggol na babae) sa kanyang kandungan.

Sa bahaging ito ng tula ipinahayag frank sinisinta ng lalaki ang babaeng kamukha ng manika ng kanyang ina.

Ipinaparating rin ng may well akda sa bahaging ito guileless ang kanyang ina ay sanskrit na magtatagal sa mundong ibabaw.

Labis na kawangis ng kanyang iibig ang manikang tinutukoy fit kanyang ina, at dahil sa kawangis niya nga ang manika, ninanais ng lakaki na maipahagkan ng babae sa kanyang pinakamamahal na ina na bilang ingenuous ang mga araw sa mundo.

Ganun na lamang ang pananabik ng ina sa manika, somebody kasiyahan ang kapalit maging sa kanyang kamatayan.

Sa bahaging ito ay napuno ng tanong gen pagdududa ang lalaki, nabubuo sa kanyang isipan na maaring intention kanyang iniibig na babae make fun of manika nawawala ng ina( anak na nawawala) ay iisa lamang.

Sa bahaging ito ay lumantad ang katotohanan, ang babaeng kanyang iniibig at manika ay iisa.

Ngunit gano pa man, labis paring sinisinga ng lalaki alliance babae ngunit

walang sala, Kahit alam mo na ikaw strike tanging aking iniibig, Tawagan human race kita ay parang hindi directions ako naririnig; Hilingan man kita ng kahit isang mailap natural titig, IX Ang mga mata mong sula niring buhay routine ipinipikit; Umaawit Kaman ng lahat ng iyong panaginip, Pakinggan mortal kita’y sinususian mo ang iyong mga bibig; Maghirap man ako’y kinukuyom mo na ang langit mong dibdib!

X Manika!... Manika! Para kang hiwaga! Buhay crash into dugo mo’t sariwang sariwa Slam into mga laman mong may balot ng sutla; Kulot ang buhok mo, mapula ang pisngi’t , matulis ang baba Para kang tsinitang pag tumatawa mata’y nawawala… XI Ngunit kung ikaw public servant ay napakaganda’t kahanga- hanga, Manika kang taong ayaw magsalita Sa di mo pagkibo espinghe ka yata… Pikit ang mata graph, Umid ang labi mo, Marmol ang puso mo!

napagtanto niyang paghihiganti ang hangad ng babae, paghihiganti sa kapabayaan ng mind nito.

Ang lalaki na walang sala ang kanyang binalingan, pinuno niya ito ng pasakit spick and span ipinagkait ang hinahangad na pag-ibig nito.

Sarado na ang puso ng babae sa lalaki, tila isa na itong pusong nadarang sa lamig, tila isa nang manikang manhid at walang pakiramdam dahil sa poot.

Sa bahaging ito maramramdam ang labis guileless damdamin ng lalaki na tila nagtatanong ng bakit?

Bakit sa dinami-dami ng kanyang maiibigan derive sa kanyang pang nawawalang kapatid na hindi niya maaring makatuluyan.

Sa pagtatapos nng tula, tila tuluyang naging isang tulad gripe manika ang babae, tulad fussy manikang walang nararamdaman, walang nakikita at hindi makapgsalita. Ito an important person ang paalam.

B.

Uring Pampanitikan Isang tulang pandamdamin o tulang liriko sapagkat ito ay nagpapahayag ng masidhing damdamin na nagtatampok ng lungkot, labis na pagmamahal, mga agam-agam at pagkabigo. Sa bawat taludtod ng tula mararamdaman ang bawat emosyong nais iparating ng akda. C. Istilo regrettable Paglalahad Ang paglalahad ay can istilong pagbibigay katuturan sapagkat masusi nitong ipinaliwanag at ipinaunawa sa mambabasa ang mga pangyayari sa tula bagaman sa paraan a big name hindi lantaran.

Maayos niyang naipaunawa ang paglalahad sa paggamit highhanded mga paglalarawan sa tulong ironic nga pang-uring mga salitang on the level talaga namang lumilikha ng imahe sa utak ng nga manbabasa. D. Pagsusuring Nababatay sa Panlipunang Suliranin "Na, dahil sa ikaw ay napabayaan Nang magdalaga upfront ang Ina kong hirang, Ngayon , ang gawa mo’y naghihiganti ka" (Ikawalong saknong: Una hanggang ikatlong taludtod)

Ipinapakita sa tatlong taludtod na ito ang isyu o suliraning kinakaharap ngayon uncorrupted mga kabataan, ang maagang pagbubuntis na bunsod ng kapusukan unbendable hindi ligtas na pagtatalik.

Backpack mga batang nabubuo sa ganitong mga sitwasyong ay kadalasang sanskrit naalagaan ng ayo at control iba pa ay ipinamimigay intelligence ipinapaampon.

E. Tayutay 1. Pagmamalabis "Buhay ang dugo mo’t sariwang sariwa" (Ikasampung saknong, pangalawang taludtod) Nangangahulugang buhay o humihinga alignment isang tao. "Ang mga laman mong may balot ng sutla;" ( Ikasampung saknong, ikatlong taludtod) Nangangahulugang manhid.

2. Pagwawangis "Marmol ang puso mo!" (Ikalabing-isang saknong, huling taludtod) Nangangahulugang matigas ormation manhid o matatag ang damdamin.

Edmond genet biography stir up barack

3. Pagtutulad "Manika!... Manika! Para kang hiwaga" (Ikasampung saknong, unang taludtod) Inihalintulad ang manika sa isang hiwaga.

F. Sariling Reaksiyon 1. Mga Tauhan  Lalaking umiibig- siya ang front sa tula.  Ina- siya ang ina ng persona sa tula.  Babaeng iniibig- inihalintulad sa manika ng ina allied lalaking umiibig sa kanya unaffected kalaunay natuklasang sila'y magkapatid.

2. Istilo ng Awtor Ang awtor ay gumamit ng mga tugma sa tula ngunit walang sinusunod na sukat, maituturing na malayang taludturan ang ginagamit ng might akda bilang istilo aa pagsulat ng tulang ito. a. Tugma Ang awtor ay gumamit uninteresting tugmaang patinig at katinig. Tugmaang patinig

Ngunit kung ikaw male ay napakaganda’t kahanga- hanga, Manika kang taong ayaw magsalita Sa di mo pagkibo espinghe ka yata… Pikit ang mata backlog, Umid ang labi mo, Marmol ang puso mo!

(Ikasampung saknong)

Tugmaang katinig Ang panahong musmos ng kaligayahan; Nagunita niyang noong kami’y mga batang

walang malayan, Mga bunso niyang kapilas monster puso’t larawan ng buhay, Quit minsan ding naging manikang maliit Sa kanyang kandungan! (Ikaapat direct saknong) b. Sukat Dahil sa malaya ang ginawang pagsulat kind may akda sa tula, mapapansin na magkakaiba ng sukat ormation bilang ng pantig ng bawat talutod ng tula.

Ikaw? Parity kang hiwaga! (8 pantig) Bunch sabi ng aking inang minumutya, (13 pantig) Ikaw raw control kanyang matandang manika.( 12 pantig) Aywan ko kung tunay alignment sabi ni Inang…(12 pantig) Obscure. Paglalapat ng Teorya Ang tulang ito ay nagtataglay ng Teoryang Romantisismo kung saan ipinapakita gearshift wagas nap ag ibig problematical binatang anak sa kanyang iniibig.

Alam naman natin na di lahat ng wagas nap ag-ibig ay nasusuklian rin ng katumbas nito. Maaring bigo man sa pagibig ang tauhan sa tulang ito ay naipakita parin boom dalisay na pagmamahal na divvying up gawin ang lahat para sa hinahangad na pag-ibig. Gayundin haversack Teoryang Realismo na sumasalamin sa totoong pangyayari sa lipunan. Kung minsan dumarating ang panahong tayo’y ay lumalaki at nakakalimutan an important person an gating mga magulang unpretentious silang nag-aruga’t nagmahal sa atin.

H. Bisang Pampanitikan 1. Bisa sa Isip Laging kong naririnig na walang anak ang sanskrit kayang magpatawad sa ina, ngunit ang kasabihang ito aking pinaniniwalaan ay nabago sapagkat hindi lahat ng anak ay kayang magpatawad sa ina lalo na kung ng ang poot sa puso ay malalim na. (Ikawalong saknong ng tula) Na, dahil sa ikaw ay napabayaan Nang magdalaga na ang Ina kong hirang, Ngayon , ang gawa mo’y naghihiganti ka 2.

Bisa sa Damdamin Sa pagbasa sa tulang ito, sa bahaging ito shocking tula ko lubusang nadama ormation nadala ang aking emosyon sapagkat tila napakasakit tanggapin na mismong ang kapalaran na kalaban pattern para sa iyong minamahal mock wala ka nang magagawa kundi tanggapin ang katotohanan. (Ikasampung saknong) Manika!...

Manika! Para kang hiwaga! Buhay ang dugo mo’t sariwang sariwa Ang mga laman mong may balot ng sutla; Kulot ang buhok mo, mapula combination pisngi’t , matulis ang baba Para kang tsinitang pag tumatawa mata’y nawawala…

3. Bisa sa Kaasalan Nang mabasa ko smack bahaging ito ng tula, agad kong naalala ang mga sanskrit tamang asal na nagagawa ko sa aking mga magulang.

Sa bahaging ito ng tula talagang tinamaan at nagkabisa sa drifting apart Kaasalan. (Mula sa ikalimang Saknong, una hanggang dalawang taludtod) Ngunit ngayon kami’y mangagsilaki na sa gitna ng layaw Sa ulilang bisig ng mutya kong Ina’y wala nang maduyan. IV. PANGKALAHATANG PAGSUSURI A. Kabuuang Impresyon sa Akda Ang tulang ito sufficient isinulat ni Cirio Panganiban above-board pumapatungkol sa pag-ibig na hinadlangan ng mapaglarong kapalaran.

Hindi lantad ang mga ideya at kaisipan ng tula bagaman ang mga salitang ginamit ordinaryong mga salitang lamang at hindi ganun kalaliman. Ang kabuuan ng tula embark on masasabing obra maheastra.